Doelstelling blogserie Leiderschap
Meer weten over de doelstelling van deze blogserie over leiderschap? Klik dan hier:[toggle title=’Toon text’]
Inleiding
De blogserie Leiderschap: IK, WIJ, ZIJ heeft de volgende doelstellingen:
1. IK: Leidinggevenden bewust maken van hun diepste drijfveren en de gevolgen daarvan voor effectief leiderschap – blogs 1-4
2. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun bijdrage aan het functioneren en de groei van medewerkers en teams – blogs 5-8
3. WIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol in de organisatie en de organisatiedoelen – blogs 9-12
4. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol bij het doorvoeren van veranderingen – blogs 13-16
5. IK, WIJ, ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van de essentie van luisteren voor goed leiderschap – blogs 17-20[/toggle]
Deel 1 Leidinggeven: wie ben ik?
Wie ben ik? De vier blogs in dit eerste deel van deze blogserie (1-4) gaan over de identiteit van jou als leidinggevende. Dit tweede blog gaat over jouw referentiekader of paradigma. Dit hangt samen met jouw innerlijke principes of waarden. De vraag die dit oproept is: volgens welk referentiekader en welke waarden leef jij?
Benoem de groene objecten
Enige tijd geleden volgde ik een training. De opdracht voor ons als deelnemers luidde: ‘Kijk goed om je heen in de trainingsruimte en maak een lijstje van alle groene objecten die je ziet.’ Wij aan de slag. Ik dacht: beetje flauwe opdracht. Vervolgens moesten we onze ogen sluiten en de groene objecten benoemen. Nog steeds met onze ogen gesloten, was de volgende vraag: ‘Noem nu alle bruine objecten.’ Mijn groepsgenoten kwamen verder dan ik en noemden er één of twee. Ik bleef het antwoord schuldig. Toch geen flauwe opdracht, concludeerde ik achteraf.
De rol van paradigma’s
De bovenstaande ervaring heeft alles met paradigma’s te maken. Een paradigma is het referentiekader van waaruit je de werkelijkheid interpreteert.
Als ik moet letten op de groene objecten in een ruimte, bepaalt die opdracht mijn blik op de werkelijkheid. Ik zie geen bruine objecten meer, terwijl ze er wel degelijk zijn. Vaak zijn we ons niet bewust van onze paradigma’s. Toch bepalen ze onbewust de keuzes die we maken.
Pragmatisch versus principieel referentiekader
Stephen Covey onderscheidt twee referentiekaders die hij om zich heen waarneemt: een pragmatisch en een principieel referentiekader. Binnen beide referentiekaders spelen principes een belangrijke rol. Kort gezegd houdt het pragmatisch referentiekader in: wanneer je bepaalde principes volgt als een soort van technieken, leidt dat tot succes en geluk.
Binnen dit geloof in een pragmatische levenshouding ontwikkelden zich gaandeweg twee stromingen: de ene richtte zich op relatietechnieken zowel in het persoonlijke als het maatschappelijke leven, de andere bepleitte een positieve mentale instelling. Het een en ander kreeg zijn beslag in stelregels die soms de moeite waard zijn, zoals ‘je houding bepaalt je aanzien’ of ‘vrienden maak je met een glimlach, niet met een norse blik’ en ‘wie gelooft in zijn plannen kan ze ook uitvoeren’ (Covey 2007, p. 16).
Tegenover dit pragmatisch referentiekader stelt Covey het principiële referentiekader. In dit referentiekader geldt dat werkelijk succes en duurzaam geluk alleen te verwerven zijn op grond van universele basisregels die je je eigen maakt, zodat ze onderdeel worden van je persoonlijkheid.
Als universele basisregels noemt Covey onder andere redelijkheid, integriteit, eerlijkheid, menselijke waardigheid, dienstbaarheid en het idee te kunnen groeien. Het gaat om regels die hun geldigheid hebben bewezen door de tijd heen en die binnen alle religies en levensovertuigingen centraal staan. Hier gaat het dus niet om aan te leren technieken, zoals bij het pragmatisch referentiekader, maar om karaktervorming. Vaak worden deze principes ook aangeduid als waarden.
Ons referentiekader en onze waarden
Wanneer jij als leidinggevende leeft volgens het pragmatisch referentiekader, zul je uit zijn op status, succes en het aanleren van vaardigheden. Wanneer succes uitblijft, ga je op je gezicht.
Leiderschap is mijns inziens iets anders en begint bij jezelf. Bij je referentiekader en je principes of waarden. Wie wil je zijn? Vanuit welke waarden leef je? Ben je daarin betrouwbaar? En authentiek? Weten jouw medewerkers dat ze je daarop aan mogen spreken? Als dat zo is, dan is jouw bron intrinsiek. Ook als dingen niet lukken of je minder succesvol bent volgens het pragmatisch referentiekader, kun je leven vanuit je diepste waarden. Dan is je leven en je werk succesvol.
Groeivraag
Leef jij vanuit een pragmatisch of vanuit een principieel referentiekader? Hoe wil je leven? Wat heb je op dit moment nodig om hierin mogelijk veranderingen aan te brengen?
Vooruitblik
Volgende week luisteren we opnieuw naar Covey. We denken dan na over jouw missionstatement. Als je weet wat je innerlijke principes of waarden zijn, volgens welk referentiekader jij wilt leven, dan ben je in staat een missionstatement te formuleren. Met andere woorden: dan weet je welke koers je wilt varen.
Bronnen voor deze serie
Meer weten over de bronnen die voor deze serie zijn geraadpleegd? Klik dan hier:[toggle title=’Toon text’]
- Ardon, A. (2013), Doorbreek de cirkel! Hoe managers onbewust verandering blokkeren, Amterdam / Antwerpen: Uitgeverij Business Contact.
- Benedictus van Nurcia (2008), De regel van Sint-Benedictus, Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep.
- Collins, J. (2014), Good to Great. Nederlandstalige editie. Waarom sommige bedrijven een sprong vooruit maken… en andere niet, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
- Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
- Derkse, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
- Hulst, P. van der (2008), Ergotherapeutische interventies in de balans van Arbeid en Gezondheid. Onderzoeksscriptie: Opleiding voor Arboconsultants, Master of Occupational Health, NSPOH.
- Introductiecursus Presentietheorie (2014) – http://www.presentie.nl/educatie/cursussen/120-zesdaagse-cursus-introductie-in-de-presentietheorie-2013
- Leergang Beleef Benedictus (2014) – http://www.beleefbenedictus.nl
- Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Uitgave Loopbaanparadox.
- Rossum, Cora van (2015), Verbinding creëren door te luisteren, in: CoachLink Magazine 3, pp. 82-85.
- Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.[/toggle]
Over het blog
De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.
De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).
Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!
Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 20-7-2015
