Doelstelling blogserie Leiderschap

Meer weten over de doelstelling van deze blogserie over leiderschap? Klik dan hier:[toggle title=’Toon text’]

Inleiding 

De blogserie Leiderschap: IK, WIJ, ZIJ heeft de volgende doelstellingen:

1. IK: Leidinggevenden bewust maken van hun diepste drijfveren en de gevolgen daarvan voor effectief leiderschap – blogs 1-4
2. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun bijdrage aan het functioneren en de groei van medewerkers en teams – blogs 5-8
3. WIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol in de organisatie en de organisatiedoelen – blogs 9-12
4. ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van hun rol bij het doorvoeren van veranderingen – blogs 13-16
5. IK, WIJ, ZIJ: Leidinggevenden bewust maken van de essentie van luisteren voor goed leiderschap – blogs 17-20[/toggle]

Deel 5 IK, WIJ, ZIJ: Luisteren

Het onderwerp Luisteren staat centraal in het vijfde en laatste deel van de blogserie over Leidinggeven (blog 17-20). Want het vermogen om goed te kunnen luisteren maakt je tot een goede leidinggevende. Wanneer jij als leidinggevende goed luistert, komt jouw medewerker het best tot zijn recht (deel 2 van deze blogserie). Dit komt ook de samenwerking tussen jullie ten goede (deel 4), en jullie onderneming (deel 3). Toch is luisteren niet vanzelfsprekend. En ook niet altijd makkelijk. Hoe kun jij als leidinggevende goed leren luisteren? En wat is dat eigenlijk, ‘goed luisteren’?

Verbinding creëren door co-active coaching

Goed luisteren kan op verschillende manieren. Dit blog gaat over luisteren binnen co-active coaching. Co-active coaching is een vorm van coaching die expliciet gericht is op het creëren van verbinding tussen de coach en coachee. Dit zien we al in de naam, co-active.Wat kun je als leidinggevende leren van deze vorm van coaching?

Co-active Coaching onderscheidt drie niveaus van luisteren:

1. Niveau 1: innerlijk luisteren. Dit niveau van luisteren is gericht op onszelf. We luisteren naar onze innerlijke stemmen, concentreren ons op wat die voor ons betekenen en brengen die in verband met wat we horen. Het gaat over mijn gedachten, mijn oordeel, mijn gevoelens en mijn conclusies over mijzelf en daarna de ander.
2. Niveau 2: gericht luisteren. Op niveau 2 concentreert het luisteren zich op de ander. Dit zie je aan de houding van de luisteraar, maar ook aan die van de spreker. Er is een kans dat beiden voorovergebogen zitten en elkaar doordringend aankijken. Er is grote aandacht.
3. Niveau 3: universeel luisteren. Dit niveau van luisteren omvat alle zintuigen: wat we zien, horen, ruiken en voelen – zowel de tastbare als de emotionele sensatie – is met elkaar verbonden. Als coaches op dit niveau luisteren, hebben ze beter toegang tot hun intuïtie. Dat wat ze intuïtief horen, stemmen ze altijd af met de gesprekspartner.

Op niveau 3 is de coach bezig met de co-creatie die Co-active coaching voorstaat. Alleen wanneer de coach zo luistert, met al zijn of haar zintuigen, creëert de coach verbinding. Dat is luisteren zonder oordeel, zonder plan, zonder doel. Wel kan het luisteren passen binnen een plan en doel. Maar plan en doel vormen niet het filter voor het luisteren.

Het verhaal van Gert

In het onderstaande voorbeeld schets ik de drie niveaus van luisteren. Ik neem een casus en werk die driemaal uit naar de verschillende niveaus.

Gert werkt in een ziekenhuis. Een van de medewerkers van de organisatie, Peter, iemand die hij goed kende en met wie hij regelmatig samenwerkte, pleegt zelfmoord. De hele organisatie is verslagen. Er is veel ruimte om het gebeurde met elkaar te verwerken.

Twee weken na de crematie meldt Gert zich ziek.

Verbinding creëren

In het laatste voorbeeld luistert de leidinggevende op niveau 3. Hij luistert naar wat gezegd wordt. Hij luistert ook naar wat niet gezegd wordt. Hij luistert met al zijn zintuigen. Hij voelt groot verdriet bij Gert. Dat kan hij nog niet plaatsen. Dat verdriet lijkt niet met de verbouwing te maken te hebben. Ook lijkt het niet alleen verslagenheid te zijn over de dood van een collega. Dus vraagt hij door. Hij zet ook stilte in. Zo kunnen Gerts emotie, zijn verwarring en zijn verslagenheid er zijn. Gert krijgt de ruimte om zijn eerlijke verhaal te doen.

Alleen nu kan er met dat verhaal ook iets gebeuren. In de casussen zoals ik ze beschreef op niveau 1 en 2, kan niet ingezet worden op wat er werkelijk aan de hand is. Het gevolg van het gesprek op niveau 3 is dat nu de juiste psychologische hulp voor Gert gezocht kan worden. Door goede samenwerking tussen de bedrijfsarts en de psycholoog, is Gert in korte tijd weer aan het werk. Hij heeft nog wel veel te verwerken.

Groeivraag

Op welk niveau luister jij? Wat is het effect van jouw manier van luisteren op je gesprekken met medewerkers? In hoeverre ervaar jij verbinding met je medewerkers doordat je luistert? Wat wil je leren? Wat ga je daarvoor doen?

Vooruitblik

Volgende week kijken we naar de rol van luisteren in de presentiebenadering. De begrippen ‘aansluiten’ en ‘afstemmen’ die hierbinnen centraal staan, kunnen jou als leidinggevende helpen om goed te luisteren naar je medewerker.

Bronnen voor deze serie

Meer weten over de bronnen voor deze blogserie over leiderschap? Klik dan hier:[toggle title=’Toon text’]

Bronnen voor deze serie

• Ardon, A. (2013), Doorbreek de cirkel! Hoe managers onbewust verandering blokkeren, Amterdam / Antwerpen: Uitgeverij Business Contact.
• Benedictus van Nurcia (2008), De regel van Sint-Benedictus, Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep.
• Collins, J. (2014), Good to Great. Nederlandstalige editie. Waarom sommige bedrijven een sprong vooruit maken… en andere niet, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
• Covey, S.R. (2007), De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.
• Derkse, W. (2003), Een leefregel voor beginners, Tielt: Lannoo.
• Hulst, P. van der (2008), Ergotherapeutische interventies in de balans van Arbeid en Gezondheid. Onderzoeksscriptie: Opleiding voor Arboconsultants, Master of Occupational Health, NSPOH.
• Introductiecursus Presentietheorie (2014) – http://www.presentie.nl/educatie/cursussen/120-zesdaagse-cursus-introductie-in-de-presentietheorie-2013
• Leergang Beleef Benedictus (2014) – http://www.beleefbenedictus.nl
• Rossum, Cora van (2014), Kwetsbaarheid is kracht. Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies, Uitgave Loopbaanparadox.
• Rossum, Cora van (2015), Verbinding creëren door te luisteren, in: CoachLink Magazine 3, pp. 82-85.
• Whitworth, L., H. Kimsey-House & Ph. Sandahl (2007), Co-Actief Coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen, Zaltbommel: Thema.[/toggle]

Over het blog

De missie van Loopbaanparadox is: “Kwetsbaarheid is kracht! Menselijk maatwerk in duurzaam, inspirerend en ambachtelijk loopbaan- en studiekeuzeadvies”. Het blog draagt in dit kader kennis, inspiratie en deskundigheid over en verschijnt iedere maandag.

De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).

Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl – 16-11-2015