Wat kunnen we leren van leiders in de wereld? Hoe kunnen zij ons inspireren voor ons persoonlijk leiderschap? In deze blogserie staan we stil bij zeven leidersfiguren. Winston Churchill is de zesde leider. Wat Churchill tot een sterk leider maakt, is zijn vermogen om vooruit te kijken, te denken en te plannen. Regeren is vooruitzien. Hierover gaat aflevering 5.

Churchill is voorbereid

In de vorige aflevering beschreef ik de aanleiding van premier Asquith om Churchill tot minister van Marine te benoemen. Door de Marokko-crises, waarbij de spanningen tussen Duitsland en Frankrijk opliepen, was een oorlog denkbeeldig. En hoewel de Engelse vloot groot was, was ze ook enorm verouderd.

Wanneer Churchill het ministerie overneemt, start hij direct met de modernisering van de vloot. Achter zijn bureau laat hij een grote kaart van de Noordzee ophangen, waarop hij dagelijks de bewegingen van de Duitsers met spelden aangeeft. Een oorlog is in zijn ogen onvermijdelijk. Uit alles blijkt dat Churchill daarop is voorbereid. En regeren is vooruitzien. Zijn biograaf schrijft hierover:

‘Toen bijna drie jaar later de oorlog uitbrak, was dat voor Churchill geen schok, nauwelijks nog nieuws. Op zaterdag 1 augustus 1914 had hij twee vrienden te eten. Een van hen heeft later beschreven wat er toen gebeurde:

“Plotseling werd er een grote doos voor telegrammen de kamer ingebracht. Churchill haalde zijn geheime sleutel uit zijn zak, maakte de doos open en haalde er één vel papier uit. Daarop stonden de woorden: ‘Duitsland heeft Rusland de oorlog verklaard.’

Hij belde een bediende, vroeg om zijn wandelkostuum, trok zijn smokingjasje uit, alles zonder verder een woord te zeggen. Daarop verliet hij met gezwinde pas de kamer. Hij was niet terneergeslagen; hij was niet geestdriftig; hij was niet verrast. Van angst of onzekerheid liet hij al helemaal nauwelijks iets blijken. Noch van enig teken van vreugde. Hij ging naar buiten als een man die routinematig naar zijn werk gaat.”’(Haffner, 2014, p. 58, 59)

Regeren is vooruitzien

Churchill was voorbereid op een oorlog, hij wist dat dit kon gebeuren en wist daarom ook hoe te handelen.

Vaak genoeg merk ik bij het begeleiden van teams en mensen dat ze nog wel eens verrast kunnen worden door een situatie. Zo begeleidde ik ooit een hoger managementteam in de zorg. Dit team had mij gevraagd om eens mee te kijken in hun communicatie. Ik schrok me een hoedje. Er werd wel gepraat. Er was geen communicatie. Vervolgens vroeg ik of ik hierover ook eens met andere lagen in de organisatie mocht praten. Geen probleem. Het werd hun ondergang. Er bleek geen enkel vertrouwen in dit managementteam en dit was zo ernstig dat het niet meer te repareren was. Het team had echter niets aan zien komen en dacht dat het allemaal prima ging!

Een ander voorbeeld. Ik begeleidde een kleine ondernemer. Deze ondernemer had 60% van zijn omzet bij één klant. En het ging mateloos goed… Totdat de klant failliet ging en deze ondernemer er bijna achteraan ging.

Regeren is vooruitzien. Het spreekwoord zegt het niet voor niets.

Waar wil je naartoe?

Quo vadis? Waar gaat gij heen? Dat is een essentiële vraag in leiderschap. Waar wil ik naartoe? Waar wil je als team naartoe? Die vraag is relevanter voor de invloed die je uit wilt oefenen dan strikt voor de doelen die je wilt bereiken. Wat ik daarmee bedoel?

Daarvoor kom ik terug op de voorbeelden die ik hierboven gaf.

Het managementteam was de verbinding met de eigen organisatie volledig verloren. Hoewel er regelmatig feedback was gegeven, hadden ze dit afgedaan als kleine strubbelingen. Hiermee hadden ze het echte vertrouwensprobleem niet onder ogen gezien. Ze produceerden allerlei toekomstgerichte beleidsnotities, terwijl de organisatie volledig tot stilstand was gekomen. Er was geen toekomstbepaling mogelijk. Wilden zij regeren en vooruitzien, dan moesten ze eerste in hun eigen spiegel kijken en de onderlinge vertrouwensproblemen oplossen.

In het tweede voorbeeld van de ondernemer, dacht hij wel aan zijn omzet van vandaag, maar niet aan de toekomstbestendigheid van die omzet. Door spreiding van opdrachten had hij mogelijk een lagere omzet gehad en toch een toekomstbestendigere opdrachtenportefeuille.

Regeren is vooruitzien!

Ook benieuwd naar de andere blogs in de serie Leren van leiders? Klik dan op de namen van de leiders: Nelson Mandela, Martin Luther King, Albert Einstein, Steve Jobs en Ghandi.

Bronnen voor de serie Leren van Leiders

Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier: [toggle title=’Toon text’]

Bronnen voor deze serie

Haffner, S. (2014), Winston Churchill. Amsterdam: Mets & Schilt Uitgevers.

Tweede Marokkaanse Crisis. In Wikipedia. Voor het laatst geraadpleegd op 21-8-2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweede_Marokkaanse_Crisis.

[/toggle]

De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).

Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –10-3-2020