Wat kunnen we leren van leiders in de wereld? Hoe kunnen zij ons inspireren voor ons persoonlijk leiderschap? In deze blogserie staan we stil bij zeven leidersfiguren. Na aandacht voor Albert Einstein en Martin Luther King, is het nu de beurt aan Nelson Mandela. In deze zevende en laatste aflevering: het vermogen om weloverwogen tot besluiten te komen, is een voorbeeld van goed leiderschap. Mandela laat dat zien!

Eindelijk vrij… Maar niet onopgemerkt!

Mandela was een man met duidelijke overtuigingen. Tegelijk deed hij niets overhaast.

Een belangrijk voorbeeld hiervan is het moment van zijn vrijlating. De regering had hem al een week eerder vrij willen laten en dan ongemerkt. Dat was niet wat Mandela koos. Hij wilde dat de wereld wist dat hij vrij kwam en het zou zien. Zijn boodschap was dat volhouden loont, dat wijsheid soms boven waarheid gaat en dat Zuid-Afrika werkelijk veranderde.

Wel of niet verschijnen voor de WVC?

Een ander voorbeeld is de Waarheids- en Verzoeningscommissie (WVC) in het proces tegen P.W. Botha. Hij was als premier en president dé beschermer van de apartheid geweest. De processen van de WVC waren erop gericht om als natie in het reine te komen met het gewelddadige verleden. De kerngedachte van de WVC kan samengevat worden als amnestie in ruil voor waarheid en putte uit de ubuntu-filosofie. Als de persoon die voor de WVC moest verschijnen, de volledige waarheid zou onthullen over zijn/haar misdaden die hij/zij had begaan onder de apartheid én als de misdaad in kwestie politiek gemotiveerd was, kon persoonlijke amnestie worden toegekend.

Wanneer Botha in oktober 1997 wordt opgeroepen om voor de WVC te verschijnen, weigert hij. Een groot dilemma in het geheel van de verzoeningspolitiek. Wanneer hij gedwongen zou worden om te verschijnen, zou hij een groot martelaar worden. Wanneer het gelaten zou worden, zou het recht zijn loop niet hebben en zou het lijken of apartheid nog een schijn van macht had. Toch laat Mandela hier weloverwogen waarheid en recht gaan. Mandela zegt uiteindelijk over deze zaak:

‘Ik heb tweemaal met P.W. Botha over de kwestie van de WVC gesproken. Ik heb met al zijn kinderen gesproken. Ik heb de Zuid-Afrikaanse krijgsmacht, de Zuid-Afrikaanse politie, de Nederduits Gereformeerde Kerk en anderen ingelicht, omdat ik iets beter weet dan u wat er onder het oppervlak gebeurt.’ (Mandela, N., 2017, p. 245)

Botha had informeel nog grote politieke invloed. Deze invloed had Mandela nodig om de vrede recht te doen en te kunnen waarborgen. Weloverwogen, na veel praten en overwegen, besloot Mandela dat vrede hier ging voor recht en waarheid.

Druk op de ketel

In allerlei situaties staat er vaak hoge druk op de ketel. Ik zit in vergadering, of leid ze zelf, waarin we allerlei agendapunten ‘aftikken’. Ik kijk mee in bestuurs- en directiekamers waar beslissingen over mensen worden genomen, zonder mensen.

Stilstand is vooruitgang, want echte aandacht werkt! Dat is een van de slogans in mijn andere bedrijf Leiderschapsparadox. Waar we stilstaan en de rust nemen om een situatie te overzien, leidt dat tot kwalitatief veel betere en duurzamer besluiten. Dat is winst! En dus nu aan jou de vraag: hoe kun jij deze week de rust nemen om weloverwogen tot besluiten te komen? Wat vraagt dat van jou?

Bronnen voor de serie Leren van Leiders

Meer weten over de bronnen voor deze serie? Klik dan hier:

[toggle title=’Toon text’]

Bronnen voor deze serie

Bootsma, E. & Nourhussen, S. (2013, 6 februari). Held, maar geen heilige. Geraadpleegd van https://www.trouw.nl/home/held-maar-geen-heilige%7Ea2f77205.

Mandela, N. en Langa M. (2017), De presidentiële jaren. Bij de vrijheid begint het pas. Amsterdam/Antwerpen: Atlas Contact.

Nelson Mandela. In Wikipedia. Voor het laatst geraadpleegd op 11-8-201, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela.

Pieter Willem Botha. In Wikipedia. Voor het laatst geraadpleegd op 14-8-2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Willem_Botha.

Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie. In Wikipedia. Voor het laatst geraadpleegd op 14-8-2018, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuid-Afrikaanse_Waarheids-_en_Verzoeningscommissie.

Waanders, L., (2013), De woorden die Nelson Mandela tijdens het Rivonia-proces ter verdediging aanvoerde, Hanta, Geraadpleegd van http://www.hanta.nl/hanta/2013/12/15/de-woorden-die-nelson-mandela-tijdens-het-rivonia-proces-ter-verdediging-aanvoerde/

[/toggle]

De foto’s zijn van fotograaf Marcel Sjoers (www.marcelsjoers.nl). Ze zijn te bestellen via marcel@marcelsjoers.nl. Het blog is geschreven door Cora van Rossum (www.loopbaanparadox.nl) en staat onder redactie van Marleen Schoonderwoerd (http://www.linkedin.com/in/marleenschoonderwoerd).

Wanneer door dit blog persoonlijke dilemma’s boven komen, is het altijd mogelijk om hierover te mailen (cora@loopbaanparadox.nl). Gratis!

Cora van Rossum – www.loopbaanparadox.nl –1-10-2019